13. Drie manieren tot een goed gebruik van de middelen
Ten eerste moeten wij al de middelen, die God ons geeft, gebruiken als leidslieden om ons bij de hand te leiden tot de Heere Jezus Christus. Ze moeten ons zijn als lichten om ons te tonen waar het leven is te vinden. Johannes de Doper beleed openbaar en duidelijk dat hij de Messias niet was maar hij wees Hem aan en zei: Zie het Lam Gods, dat de zonde der wereld wegneemt! Zo zeg ik: alle instellingen Gods die prijzenswaardig en troostrijk zijn belijden samen dat zij onze Zaligmakers niet zijn. Maar zij wijzen ons de Zaligmaker aan, namelijk de Heere Jezus Christus. Het Woord openbaart ons Christus, het Gebed gaat tot Christus en het Sacrament biedt ons Christus aan. Daarom zeggen zij allen tegelijk: laat ons tot de Heere Jezus gaan en op Hem zien. Als uw harten ontsteld en ongerust zijn, zo kloppen al de middelen als het ware op uw hart, zeggende: zou u geen genade en kracht tegen uw verdorvenheid en enig teken van Gods gunst willen hebben? Och, zegt gij, dat is nu juist wat ik mis en dat is alles wat ik begeer in deze wereld. Komt dan zeggen het Gebed en het Woord, wij willen met u tot Christus gaan want in Hem is alle volheid. Dit is het doel van al de heilige instellingen Gods. Niet om van de middelen zaligmakers te maken maar dat zij ons tot de Zaligmaker te leiden.
“Dit is het doel van al de heilige instellingen Gods. Niet om van de middelen zaligmakers te maken maar dat zij ons tot de Zaligmaker te leiden.”
Het tweede goede gebruik van de middelen ligt hierin, dat, zoals zij leidslieden zijn om ons tot Christus te leiden, het middelen zijn om de genade, barmhartigheid en troost van Christus tot onze zielen te leiden. Ookal zijn de middelen zelf de spijze niet zo zijn het toch de schotels waarop die spijze tot u wordt gebracht. Zo zijn het de middelen waardoor zaligheid u wordt geopenbaard en de kanalen waardoor de genade ons wordt toegevoerd. Daar is een fontein van genade in Christus en het woord, het gebed, de sacramenten en het vasten zijn de pijpen om dit water des levens tot ons te leiden en om deze genade ons mee te delen. Zoals u niet gewoon bent om de kraan zelf op te drinken maar het water uit de kraan, zo moet u niet de middelen genieten maar de Middelaar die door deze middelen tot u wordt gebracht.
Bidt, zegt onze Zaligmaker, opdat uw blijdschap vervuld zij. Zo spreekt de Heere bij monde van de profeet Jesaja in hoofdstuk 55 vers 3: neigt uw oor en komt tot Mij, hoort, en uw ziel zal leven. Hij wil hiermee zeggen: verwacht de Heere in Zijn Woord en instellingen en uw ziel zal leven. Al zijn de middelen het leven zelf niet, nochtans wordt het leven er wel door toegevoerd. In Christus zijn al de schatten der wijsheid en der kennis verborgen staat er in Kolossenzen 2 vers 3. Als u enige genade of heiligheid wilt hebben, de schat daarvan is in Christus en het Woord is als de brief van God waardoor de schat van Gods gunst aan uw ziel bekendgemaakt wordt. De Schrift, als de openbaring van de wil van God, is de schat zelf niet maar zij voert de schat tot ons en doet ons deel daaraan hebben.
“Als u enige genade of heiligheid wilt hebben, de schat daarvan is in Christus en het Woord is als de brief van God waardoor de schat van Gods gunst aan uw ziel bekendgemaakt wordt.”
De Zaligmaker zegt: mijn vrede laat ik u en Mijn vrede geef ik u. En al de beloften zijn in Christus ja en amen. Welnu, u moet de inhoud van dit alles in Christus ontvangen en de heilige Sacramenten zijn de zegelen waardoor het verbond der genade is bevestigd. Waardoor het verbond authentiek gemaakt en verzekerd wordt aan uw ziel. Als iemand veel goederen en veel land heeft en hij wil een ander tot zijn erfgenaam maken, zo geeft hij zijn goederen en landerijen door zijn uiterste wil (testament) aan hem over. Als dat testament nu niet alleen geschreven is, maar ook verzegeld, dan is dat testament de schat zelf nog niet maar het is wel een bijzonder middel om deze schat te voeren tot de erfgenaam.
Zo is het Woord de uiterste wil (het testament) van God en de sacramenten zijn de zegelen ervan. Al de barmhartigheid en goedheid in Christus is u bekendgemaakt door dit testament en u wordt van de vastigheid hiervan verzekerd door de sacramenten. Zo zijn het Woord en de sacramenten de schat zelf niet maar ze zijn de gezegende middelen om deze schat tot uw ziel te voeren.
Als nu uw ziel dood, zwak en bezwaard is en u begint te verlangen naar troost. Als u maar moet zuchten: wie zal mij zeggen hoe ik mijn dood hart levend en mijn dorstig hart verkwikt kan krijgen. Als u zoals David begerig bent naar het water van Bethlehem, dan zeggen het Woord, het gebed en de sacramenten samen: wij willen voor u tot de Heere Jezus Christus gaan om dit alles te verkrijgen en dan zal Christus Zijn weldaden tot u voeren door ons als de middelen. Als u sterke duivels tegen u hebt dan zullen het vasten en bidden de kracht en genade van Christus u toevoeren om al die duivels uit te werpen. Zo ziet u dan het goede gebruik van al deze middelen.
“Wij willen voor u tot de Heere Jezus Christus gaan om dit alles te verkrijgen en dan zal Christus Zijn weldaden tot u voeren door ons als de middelen.”
Het derde of laatste gebruik van de middelen is dat wij, door ons in het gebruik van dezelve te oefenen, de God der genade kunnen verheerlijken die ons al deze middelen gegeven heeft. En dat wij Hem door deze middelen kunnen dienen met eerbied en vrees. Ja, dat wij Hem in Zijn Woord kunnen eren en door tot Zijn tafel te komen hem voor de mensen belijden om daar deelgenoten te zijn van de goederen des levens en der zaligheid, verheerlijkende de deugden van Hem die ons geroepen heeft tot dit wonderbaar licht. Vervolgens, dat wij Gods genade kunnen zien in het gebed en in de belijdenis en ons vermaken in de betrachting van Zijn dienst. Dit zijn alle zeer goede gebruiken tot Zijn eer.
Zo is dan dit het besluit: u moet niet denken dat uw plichten een zonde kunnen vergeven, maar zij moeten gebruikt worden om daardoor Christus te verkrijgen. Dankt God dan voor de middelen en als het al ooit de tijd geweest is, dan is het nu de tijd om al die middelen te gebruiken om dat het de middelen zijn om ons tot Christus te leiden en om genade en leven van Christus in onze zielen te voeren en daardoor kunnen wij de God der genade verheerlijken, die zo barmhartig jegens ons geweest is.
Recente reacties